Deze week tikte ik de 10.000 kilometer aan op mijn speed pedelec, die ik sinds negen maanden gebruik voor het woonwerk-verkeer. De speed pedelec (SP), een snelle e-bike die 45 km/u kan, komt steeds vaker voor (ruim 17.000) maar er zijn de nodige vragen, onduidelijkheid en vooroordelen.
In mijn zoektocht naar een milieuvriendelijk vervoersmiddel kwam ik vorig jaar de SP op het spoor toen ik van baan wisselde. Niet lang daarna volgde een eerste proefrit. En een tweede en derde proefrit volgden spoedig. En zo begon mijn (welhaast) obsessie voor de SP’s van Zwitserse merk Stromer. Ik krijg dikwijls vragen over het rijden met een SP. Hoe is het nou om elke dag, door weer en wind, naar het werk te fietsen? Tijd om ervaringen te delen na ruim 9 maanden ‘stromeren’.
Ruim een jaar geleden maakte ik de overstap van de consultancy voor lokale overheden naar het werken op een vaste werkplaats bij de gemeente Wageningen. Voorheen reisde ik stad en land af met het openbaar vervoer. Ik vond een tweede auto voor de deur niet nodig en het reizen met trein en bus beviel me prima. Toen ik in Wageningen begon liep ik echter tegen een te lange reistijd voor de beperkte afstand tussen mijn woonplaats Amersfoort en mijn werk in Wageningen: ik was 1 uur en 40 minuten onderweg voor twee plaatsen die slechts 40km uit elkaar liggen. Ik heb de auto ook enkele malen geprobeerd, maar de files, het parkeren en de milieuvervuiling stonden me tegen. Dat moest anders.
Toen een vriend mij attendeerde op de SP wuifde ik dit eerst weg. Ik had de nodige bezwaren tegen de speed pedelec: niet sportief, onhandig met slecht weer, lange reistijd en ik had weinig op met fietsen. Toch wekte enig speurwerk op internet mijn nieuwsgierigheid. Ik kwam steeds uit bij het Zwitserse merk Stromer uit als betrouwbaar en robuust merk dat de nodige fans bleek te hebben in NL – en een zeer actieve online community. Ik kwam veel ervaringen tegen van mensen tegen die 20 tot zelfs 55 km enkele rit aflegden met hun Stromer. Bij verschillende dealers ben ik korte proefritten gaan maken en uiteindelijk in Herveld (Vietz) de dealer gevonden waar ik echt de klik mee had. Ik kreeg een leenfiets mee voor enige tijd om het woon-werkverkeer mee uit te proberen. Vanaf de allereerste rit naar het werk was ik verkocht!
Hoe is dat nou om dagelijks op de speed pedelec naar het werk te gaan?
Sinds eind begin december ’18 leg ik dagelijks de rit naar Wageningen af. Ik stap elke ochtend én middag met plezier op mijn Stromer. Ik zou het niet meer kunnen missen. Dagelijks fiets ik heen en terug tussen woon & werk en zet ik 74 kilometer op de dagteller. Een enkele rit van 37 km leg ik in exact 1 uur af – dus 37 km/u gemiddeld. Ik kan buiten de bebouwde kom met gemak 45 km/u fietsen, maar heb drie 30-km-zones en een stoplicht die enige vertraging geven. Ik heb mijn route iets omgelegd om de dorpen onderweg zoveel mogelijk te mijden; die houden op en de nodige zijwegen mijd ik liever. Mijn reistijd ten opzichte van het OV verkorte ik dus met 40 minuten, ten opzichte van de auto zo’n 20 minuten.
Nu heb ik 10.000 km op de teller en laat ik bijna geen dag mijn SP stil staan. Naast woon-werk pak ik de Stromer ook graag in het weekend voor rustige tourritjes. De snelheid geeft een gevoel van vrijheid en sensatie dat je bijna vliegt. Vooral door landelijk gebied is het heerlijk; overzichtelijk wegen, een mooi landschap, de geuren van het bos en voldoende te zien aan dieren. ’s Ochtends zie ik altijd dezelfde twee groepjes reeën in het weiland staan en rond deze tijd in het jaar zie ik weer een mooie opgaande zon en grondmist op de weilanden. Tijdens het fietsen komen vaak mijn meest productieve ideeën bovendrijven. Ik steek bij Ede de snelweg over en zie dan het langzaam rijdend verkeer en vraag me af wat mensen bezielt om dagelijks in de file aan te sluiten. Op mijn rit naar huis heb ik bij aankomst thuis altijd mijn hoofd kunnen legen van gedachten over het werk.
Op ongeveer 20% van mijn ritten (ik hou de statistieken bij) heb ik regen, variërend van miezerregen tot plensbuien. Met echt goede fietsregenkleding (waterdicht, nauwsluitend en ademend) en een helm heb je werkelijk geen enkele last van de regen. Zelfs met regen kom ik met een glimlach op mijn werk aan – waar ik dagelijks douche. Ik heb bij harde regen enkel dat ik de snelheid iets laat zakken, maar dat betekent hooguit enkele minuten meer reistijd. Ik laat de speed pedelec enkel staan als het windkracht 7 of hoger is, of wanneer er gladheid is door ijzel of sneeuw.
En de kosten?
Een speed pedelec is een fikse aanschaf, variërend van zo’n €3.000 tot €10.000. Ik krijg dan vaak de reactie dat dit veel te veel geld is voor een fiets. Ik zie het alleen niet als een fiets, maar een alternatief vervoersmiddel voor de auto en het OV. Een auto – en ook de trein – blijven dagelijks doorlopend geld kosten. De kosten van een speed pedelec zijn – na aanschaf – beperkt. De energiekosten bedragen hooguit enkele tientjes op jaarbasis en het onderhoud is hooguit een paar honderd euro per jaar. Ik hou bij hoeveel geld ik bespaar door niet het OV te pakken. Dat doe ik zowel voor privé als zakelijke ritten: Mijn prognose is dat ik na twee jaar rijden de speed pedelec zal hebben “terugverdiend”.
Gevaarlijk?
De speed pedelec gaat natuurlijk hard: 45 km/u per uur. Maar gemiddeld kom ik bij woon-werkritten op gemiddeld 37 km/u uit en bij privé-ritten op 33 km/u uit. Ik rij zeer defensief op, zeker wanneer ik fietsers passeer, zijwegen nader en wanneer verkeer mij van voren of achteren benadert. De SP is nog een vrij onbekend fenomeen voor medeweggebruikers. Mijn snelheid wordt dikwijls verkeerd ingeschat en daar ga ik dus ook bij voorbaat vanuit. Een defensieve rijstijl is wat mij betreft dus ook echt een must. Niet alleen voor de veiligheid, maar ook om fietsers niet de stuipen op het lijf te jagen.
De achteruitkijkspiegel, die verplicht is, zou ik niet kunnen missen. Automobilisten gaan nog wel eens te dicht langs mij bij het inhalen. Ik heb door mijn defensieve en anticiperende houding, het slim kiezen van mijn routes en het duidelijk kenbaar maken van mijn aanwezigheid gelukkig nog maar heel weinig “oeps-momenten” in het verkeer meegemaakt.
Sinds medio 2017 is de SP gelijkgesteld aan de brommer. Dat betekent dat een SP’er vaak op de weg moet rijden en niet langer op het fietspad mag. Dit levert nog wel eens onbegrip bij met name automobilisten, zeker op zestig-km-wegen met vrijliggend fietspad. Op mijn woon-werkroute heb ik twee van zulke stukken. Als het rustig is op de weg rij ik op de weg, als het druk is op de weg neem ik het fietspad met gepaste snelheid als er veel fietsers rijden. Ik vertrek vaak om zeven uur of eerder, waardoor ik weinig fietsers tegenkom; ik vind het fietspad dan een veiliger alternatief, hoewel strikt genomen dit niet mag. Ik verwacht de komende jaren dat de wetgever met betere wetgeving komt, want de huidige wetgeving geeft onvoldoende rekenschap van de snelheidsverschillen tussen auto, SP en fietser. Tot die tijd kies ik altijd voor de optie die mijzelf en andere weggebruikers de minste irritatie en gevaar oplevert.
Hoe ver?
Naast kosten, snelheid en gevaar, krijg ik ook veel vragen over het bereik van mijn Stromer. Hoewel dit verschilt per merk en model kan je een aardig eind komen met een speed pedelec. Op volle ondersteuning kan ik met gemak zo’n 50 km fietsen op één acculading. Zet ik de ondersteuning iets lager en lever ik zelf meer beenkracht dan is 100 km of meer makkelijk te halen. Let wel, met harde tegenwind en met de winterkou gaat de accu beduidend sneller leeg. Ik heb daarom ook geen spijt dat ik (bijna) 1000 Wh accu in mijn SP heb. Veel concurrerende modellen hebben vaak nog te kleine accu’s voor deze afstanden. SP-rijders die 50 km of meer fietsen hebben vaak twee van deze accu’s tot hun beschikking.
Andere bezwaren
Een SP heeft natuurlijk de nodige potentiële bezwaren. Hieronder geef ik je een overzicht van enkele veelgenoemde bezwaren en hoe ik daar tegenaan kijk:
- Hoge kosten: behalve aanschaf zijn de onderhoudskosten en energiekosten beperkt. Mijn terugverdientijd voor mijn Stromer is circa twee jaar, afgezet tegen het gebruik van OV. Een SP kan ook geleased worden als de aanschafprijs je afschrikt.
- Lekke banden? Natuurlijk heeft de een daar meer last van dan de ander, maar ik heb met 10.000 km pas twee keer een lekke band gekregen (afkloppen). De band kan je natuurlijk zelf plakken, maar de SP-verzekering die je afsluit heeft een ophaalservice als je ergens middle-of-nowhere stil komt te staan met een lekke band of andere mankementen.
- Technische problemen? Toegegeven, de SP’s zijn echt nog een vervoersmiddel dat in zijn kinderschoenen staat. De laatste jaren kampten, zelfs de bekende fietsmerken, met de nodige opstartproblemen. De techniek is nog sterk in ontwikkeling en de betrouwbaarheid verschilt sterk van merk tot merk. SP’s met een middenmotor geven vaak betrouwbaarheidsproblemen. SP’s met een motor op het achterwiel blijken robuuster en betrouwbaarder. De nodige elektronica gaven – zeker zo’n een a twee jaar geleden – bij sommige merken/modellen nog wel eens kuren. Mijn Stromer rijdt gelukkig probleemvrij en heeft het nodige al doorstaan. Belangrijkste tips die ik je kan geven zijn: lees je goed in op internet en zoek een goede en kundige fietsenmaker die in SP’s gespecialiseerd zijn. Een SP vergt toch meer kennis en kunde dan een gewone fiets/e-bike: niet alleen in de montage maar ook het onderhoud en herstel. Een goede fietsenmaker maakt dan alle verschil. Kijk bij het kiezen van een fietsenmaker naar kennis en kunde, maar ook naar servicegerichtheid (geven ze leen-SP’s bij onderhoud, repareren ze ook op locatie of niet). Ook belangrijk of ze onderdelen op voorraad hebben of snel dit kunnen verkrijgen. Het laatste wat je wil is weken zonder SP komen te zitten.
- Niet sportief? Ik krijg nog weleens te maken met het vooroordeel dat een SP niet sportief zou zijn. Ik kan dat bestrijden. Tuurlijk, de calorieën die ik verbrand zijn minder dan die op een racefiets met dezelfde snelheid en afstand. Maar bij elke woon-werkrit rij ik gemiddeld met een hartslag van zo’n 110 BPM. En dat doe ik dagelijks twee uur lang. Zonder mijn SP zou ik die inspanning niet leveren. Als ik de motorondersteuning nog wat lager zet kan ik de hartslag nog verder omhoog krijgen. Als je liever wat minder sportief rijdt kan je uiteraard de ondersteuning hoog zetten en zelf rustig trappen. Je werkt hoe dan ook meer aan je gezondheid dan door autorijden of rijden in het OV.
Ik hoop dat ik je interesse heb gewekt en je anders naar de speed pedelec gaat kijken. Wellicht heb ik je een zetje gegeven om uit die auto te stappen en eens een proefrit te maken. Ik kan je (bijna) garanderen dat je je rit met een glimlach afsluit.